Verkeersmonitoring voor actuele verkeersinformatie

Regionale verkeersmonitoring wordt onder meer ingezet om aan reizigers actuele verkeersinformatie te verstrekken. De reiziger kan op basis van de verkregen informatie besluiten eerder of later te vertrekken, een andere route te volgen of een ander vervoermiddel te nemen. Daarnaast heeft actuele informatie een comfortverhogende functie door het wegnemen van onzekerheid. Ook weggebruikers die hun reis niet kunnen (of willen) aanpassen waarderen actuele verkeersinformatie over het algemeen als positief. De informatie aan de reiziger moet 7 dagen per week 24 uur per dag beschikbaar zijn. Daarom moeten de gegevens benodigd voor het verstrekken van verkeersinformatie continu worden ingewonnen. Omdat reizigers niet gebaat zijn bij onjuiste of verouderde informatie, worden redelijk hoge eisen gesteld aan de actualiteit en nauwkeurigheid.

Inleiding[]

Gegevens die met behulp van verkeersmonitoring worden verkregen, kunnen voor verschillende doeleinden worden gebruikt. Eén van de toepassingen van verkeermonitoring is het verstrekken van actuele verkeersinformatie aan de reizigers.

Om de actuele verkeersinformatie aan de reizigers te kunnen tonen is informatie benodigd over de verkeerssituatie op het wegennet. Informatie die benodigd is voor actuele verkeersinformatie is onder andere filemeldingen, actuele reistijden, maar ook wegwerkzaamheden, evenementen, incidenten etc. Dit artikel richt zich voornamelijk op de methoden om monitoringsgegevens in te winnen en te bewerken tot bruikbare informatie voor actuele verkeersmonitoring. Daarnaast heeft dit artikel betrekking op pre-trip en in-car informatie. Verkeersinformatie die on-trip via wegkant systemen aan de reiziger wordt getoond wordt beschreven in het artikel over dynamisch verkeersmanagement.

Specifiek zal dit artikel inzicht geven in het hoe en waarom van het verstrekken van actuele verkeersmonitoring, de benodigde informatie en de eisen en wensen aan deze informatie. Hieronder vallen onder meer de eisen en wensen met betrekking tot actualiteit, nauwkeurigheid, aggregatieniveau, beschikbaarheid en de frequentie van de inwinperiode. Ook wordt aangegeven welke gevolgen deze eisen en wensen hebben voor de in te winnen gegevens én voor de bewerking van deze gegevens. Onderstaand figuur geeft het verband tussen de toepassingen, de informatiebehoefte, de gegevensinwinning en de gegevensbewerking weer.

Toelichting figuur

De figuur representeert de denkwijze voor het opzetten van een systeem om de gewenste informatie voor toepassingen van verkeersmonitoring te verkrijgen. Eerst wordt bepaald voor welke toepassing monitoring benodigd is. In het handboek is onderscheid gemaakt in vijf toepassingsgebieden: beleid, dynamisch verkeersmanagement, actuele verkeersinformatie; ontwikkeling en evaluatie van maatregelen; onderzoek.

Op basis van de toepassing wordt bedacht welke informatie nodig is: de informatiebehoefte. Voor de benodigde informatie worden kwaliteitseisen opgesteld: actualiteit, aggregatieniveau, nauwkeurigheid, beschikbaarheid en frequentie inwinperiode. Om de gewenste informatie te verkrijgen moeten ruwe gegevens ingewonnen worden met behulp van meetsystemen. In veel gevallen zullen deze ruwe gegevens moeten worden bewerkt tot de gewenste informatie. Dit gebeurt bijvoorbeeld met behulp van datafusie, algoritmes of verkeersmodellen, die als input gebruik maken van de ruwe gegevens.

In de operationele fase van het systeem ligt de nadruk binnen het plaatje op het (continue) inwinnen van gegevens en het (automatisch) bewerken tot de gewenste informatie.

Actuele verkeersinformatie[]

De algemene omschrijving van verkeersinformatie luidt: informatie die inzicht geeft in de stand van zaken op de weg of op het spoor. Het gaat hierbij om zaken zoals files, vertragingen, weersomstandigheden (gladheid, mist), omleidingen, incidenten en flitslocaties.

Dit Handboek Regionale Verkeersmonitoring is gericht op de monitoring van het verkeer op het wegennet. Dit artikel richt zich dan ook op actuele verkeersinformatie over het Nederlandse wegennet en gaat niet in op verkeersinformatie over het openbaar vervoer.

Een reiziger kan momenteel voor aanvang van de reis op verschillende manieren informatie over de verkeerssituatie verkrijgen, voorbeelden zijn teletekst, internet of radio. Tijdens de reis kan de informatie worden verkregen via verschillende 'in-car systemen', zoals radio, de mobiele telefoon diensten en diensten via het navigatiesysteem. Ook wordt actuele verkeersinformatie verstrekt via weggebonden systemen, zoals Dynamische Route Informatie Paneel (DRIP)|DRIP's, dit item wordt behandeld in het artikel Verkeersmonitoring voor Dynamisch Verkeersmanagement.

De belangrijkste gedachte achter het verstrekken van actuele verkeersinformatie is om reizigers te ondersteunen bij het optimaliseren van hun reis. Uitgangspunt is dat de reiziger reeds het voornemen heeft om een bepaalde reis te maken en dat hij op basis van actuele informatie deze reis kan aanpassen. De aanpassingen die de reiziger kan maken hebben betrekking op:

de route
de vertrektijd
de vervoerwijze (modaliteit)

Daarnaast heeft actuele informatie een comfortverhogende functie door het wegnemen van onzekerheid. Ook weggebruikers die hun reis niet kunnen (of willen) aanpassen waarderen actuele verkeersinformatie over het algemeen als positief.

Ter illustratie: Het is woensdagochtend 10:30 uur en meneer Janssen staat op het punt om bij zijn moeder langs te gaan. Gewoonlijk maakt Jansen deze reis van de Westlandseweg te Delft naar de Koninginnegracht in Den Haag met de auto. Daarbij volgt hij de route via de A13, de A4 en de A12. Jansen hoorde vanmorgen op de radio echter dat tussen Delft en Delft Zuid een groot verkeersongeval was gebeurd. Omdat hij niet in de file wil staan, zoekt Jansen op internet de actuele stand van zaken op. Het blijkt dat het verkeer op de A13 inderdaad nog helemaal vast staat. Op basis van deze informatie kan Jansen besluiten om:

toch over de A13 te rijden en dan maar zien hoe lang de file duurt
over de A4 te rijden in plaats van over de A13
later te vertrekken
met het openbaar vervoer te gaan

Verschillende typen informatie vallen onder actuele verkeersinformatie:

actuele files (locatie, lengte, groeiend/krimpend, oorzaak, vertragingstijd)
camerabeelden met de verkeerssituatie
reistijden
incidenten (locatie, gevolg zoals afsluiting rijstroken, vertragingstijd, oorzaak)
evenementen (locatie, vertragingstijd, omleidingsroutes)
wegwerkzaamheden (locatie, gevolg zoals afsluitingen, omleidingsroute, vertragingstijd)
weersomstandigheden

In het artikel wordt ingegaan op de informatie die verkregen kan worden via verkeersmonitoringstechnieken, dus files en reistijden.

De verkeersinformatie kan zowel tekstueel (gesproken en gedrukt) als grafisch (via elektronische kaarten) worden gepresenteerd. Er zijn verschillende organisaties die verkeersinformatie verstrekken. Enkele van die organisaties zijn:

Onderstaande figuren geven een beeld van de wijze waarop verkeersinformatie kan worden weergegeven.

Filekaart randstad — Bron: ANWB Verkeersinformatie via internet

Tomtom — Bron:TomTom in-car verkeersinformatie via navigatiesysteem

Informatiebehoefte[]

De informatiebehoefte die ontstaat voor het verstrekken van actuele verkeersinformatie heeft een aantal algemene eigenschappen. Deze eigenschappen worden hieronder toegelicht.

Om actuele verkeersinformatie te kunnen verstrekken, is eenvoudigweg behoefte aan informatie over de actuele verkeerssituatie. De meest relevante verkeersinformatie die vooraf en tijdens een reis gewenst is, is de (te verwachten) reistijd/reisduur. Er kan ook andere informatie worden gegeven waarmee de reiziger zelf een inschatting kan maken van zijn of haar reistijd. Denk hierbij aan filelengte, eventueel in combinatie met de oorzaak van de file, of de weersomstandigheden. De reiziger kan met behulp van de verkregen informatie zelf een inschatting maken van de vertraging en de waarschijnlijke reistijd.

Het merendeel van de actuele verkeersinformatie is momenteel nog gericht op een brede doelgroep, denk aan de informatie verstrekt via de radio of via internet. Voor deze informatie verstrekking is informatie benodigd van de verkeerssituatie over het gehele verkeersnetwerk. Dit vraagt om een uitgebreid meetsysteem en/of om uitgebreide databewerking. Een voorbeeld van een uitgebreid meetsysteem zijn de detectielussen op het hoofdwegennet, bijvoorbeeld gebruikt voor een groot deel van het netwerk op de site van de ANWB. Via uitgebreide gegevensbewerking kan verkeersdata ook verrijkt worden, zodat met (relatief) beperkte gegevensinwinning toch een volledig beeld wordt verkregen van de situatie op het gehele verkeersnetwerk. Een voorbeeld hiervan is de Vialis Traffic Factory, dat gebruikt maakt van een verkeersmodel om met behulp van verkeersgegevens van een aantal locaties een beeld te vormen van de situatie op het gehele netwerk.

Naast verkeersinformatie over het gehele netwerk is individueel op de reiziger gerichte informatie een op komende markt. Via in-car systemen, zoals mobiele telefoons en navigatiesystemen, kan de weggebruiker verkeersinformatie verkrijgen over de situatie op het voor hem interessante deel van het wegennet. Via het navigatiesysteem kan informatie worden verstrekt over de verkeerssituatie op de ingeprogrammeerde route, afhankelijke van de verkeerssituatie op het traject kan de route worden gewijzigd. De huidige verkeersinformatie verkregen via het TomTom-navigatiesysteem komt op twee manieren aan zijn verkeersinformatie. De eerste mogelijkheid is via de radio met een RDS/TMC-ontvanger. De tweede mogelijkheid is via de Plus-dienst Traffic, waarbij informatie via een dataverbinding over het mobiele netwerk (GPRS) wordt aangeleverd. In de toekomst zal tevens informatie via mobiele telefoons worden ingewonnen om informatie over de afwikkeling van het verkeer te kunnen verstrekken aan de weggebruikers. Voor meer informatie zie [1]

Ook kan de reiziger via een sms/mms dienst op de hoogte gehouden worden van de verkeerssituatie op een bepaald traject binnen een bepaald tijdsvenster. Of kan gerichte verkeersinformatie worden opgevraagd via sms/mms. Verschillende providers en verkeersinformatie diensten bieden deze dienst aan de reiziger.

Eisen aan de informatie[]

Voor actuele verkeersinformatie is het in het algemeen van belang dat de gegevens up-tot-date zijn. Informeren over een file van een uur geleden brengt frustraties bij de weggebruiker met zich mee, waardoor de geloofwaardigheid van het systeem sterk daalt.

De concrete invulling van de gegevens om actuele verkeersinformatie te kunnen verstrekken, stelt eisen aan de kwaliteit van de informatie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

Actualiteit: De gewenste actualiteit van de informatie moet aansluiten bij het gevoel dat een weggebruiker heeft bij de term ‘actueel’. Dit hangt af van de snelheid waarmee de actuele verkeerstoestand voor de weggebruiker kan veranderen. Over een paar minuten zal er niet veel veranderd zijn. Over vijf minuten kan het wat erger of beter zijn geworden en over een uur kan het compleet veranderd zijn. Een reiziger wil een keuze kunnen maken ten aanzien van de situatie zoals die zich nu voordoet. Aan informatie van een paar uur eerder heeft hij niet veel. Een actualiteit tot 5 á 10 minuten ‘oud’ is over het algemeen acceptabel.

Nauwkeurigheid: de nauwkeurigheid van de informatie is van redelijk belang voor de toepassing van actuele verkeersinformatie. Hierbij geldt dat de reiziger pas een optimale keuze kan maken als de informatie goed overeenkomt met de werkelijke (te verwachten) situatie. Omdat de reiziger bewust is van het feit dat de verkeerssituatie kan veranderen tussen het moment van informatie verstrekken en het rijden op de route, wordt een beperkte afwijking meestal geaccepteerd. Daarnaast wordt de lengte van de file in praktijk niet op detailniveau gemeld, maar per één kilometer, waardoor de informatie ook niet per decimaal nauwkeurig hoeft te zijn. Informatie over reistijden wordt iets gedetailleerder weergegeven, namelijk per minuut. De informatie moet dus redelijk nauwkeurig zijn, maar niet zo nauwkeurig als voor bijvoorbeeld dynamisch verkeersmanagement.

Bij in-car-systemen ziet de weggebruiker direct of de file die genoemd wordt ook daadwerkelijk aanwezig is. Als de file dan niet aanwezig is en er ook niet uit het verkeersbeeld is af te lezen (veel verkeer) dat er zojuist een file heeft gestaan, verliest de weggebruiker het vertrouwen in de verstrekte informatie.

Aggregatieniveau: het aggregatieniveau hangt onder meer samen met de actualiteit van de informatie. Hoe hoger het aggregatieniveau, hoe lager de actualiteit. Voor verkeersinformatie kan worden volstaan met een aggregatieniveau van 5 á 10 minuten. Dit komt overeen met de gewenste actualiteit van de informatie. De diensten die de informatie verspreiden up-daten hun informatie ook niet elke minuut. De radio geeft bijvoorbeeld elk half uur een filebeeld.

Beschikbaarheid: verkeersinformatie heeft als doel het comfort voor de reiziger te verhogen en het verkeer beter te verdelen over de tijd en het netwerk. Verkeersinformatie is niet noodzakelijk voor het maken van de reis en het heeft ook geen verkeersveiligheidsfunctie. Indien de informatieverstrekking niet werkt leidt dit dan ook niet tot een onveilige of onoverkoombare situatie. Reizigers zijn echter zo gewend aan het feit dat ze verkeersinformatie kunnen ontvangen, dat storing van deze dienst tot een hoop irritatie kan leiden. De aanbieders van verkeersinformatie streven er dan ook naar om 24 uur per dag en 7 dagen per week verkeersinformatie te kunnen leveren.

Indien van enkele locaties, bijvoorbeeld een detectielus in een traject, de informatie niet beschikbaar is, kan nog steeds verkeersinformatie worden verstrekt. De exacte locatie of lengte is dan misschien wat minder precies maar het overall verkeersbeeld blijft beschikbaar.

Frequentie inwinperiode: monitoring voor actuele verkeersinformatie vereist dat de informatie in principe continu, 24 uur per dag 7 dagen per week, moet worden ingewonnen en beschikbaar moet zijn voor de reiziger. De gegevens worden in de regel geaggregeerd per periode van één tot vijf minuten.

Benodigde gegevens en gegegevensbewerking[]

Er bestaan diverse monitoringsystemen om verkeersinformatie te genereren. De benodigde gegevens kunnen zowel met weggebonden systemen als met voertuiggebonden systemen worden ingewonnen. Met behulp van monitoringssystemen worden gegevens als reistijd, snelheid en intensiteit op het wegennet verkregen. Deze gegevens worden vervolgens in de verkeerscentrale bewerkt tot informatie over filelengtes en reistijden. Waarna de informatie ter beschikking wordt gesteld aan providers die de verkeersinformatie vervolgens via grafische plaatjes, teksten of radio uitzendingen aan de weggebruikers over brengen.

De ingewonnen gegevens kunnen ook aan verkeersmodellen gekoppeld. Door het gebruik van rekenalgoritmen, kan de verkeerssituatie op andere dan de gemeten trajecten worden bepaald. Hierdoor wordt inzicht gekregen in het functioneren van het gehele netwerk.

Monitoringsgegevens die gebruikt kunnen worden voor de informatiebehoefte aan automobilisten voorafgaand aan hun reis, en voor in-car systemen, zijn zeer divers. De gegevens zijn afhankelijk van de bewerking die ze ondergaan, alvorens ze aan de weggebruiker worden verstrekt. Enerzijds zijn er gegevens benodigd die kunnen worden ingewonnen met de monitoringssytemen zoals beschreven in dit handboek:

reistijd,
intensiteit,
snelheid,
dichtheid,
wachtrijlengte,
filelocatie,
duur van de file.

Naast deze gegevens zijn voor het complete plaatje van de verkeersinformatie gegevens benodigd over:

oorzaak file
incidenten
wegwerkzaamheden
weerssituatie

Voorspellende verkeersinformatie[]

Dit artikel gaat specifiek in op de actuele verkeerssituatie. Het voorspellen van de toekomstige verkeerssituatie is echter een zinvolle toepassing als het gaat om verkeersinformatie. Met name als vooraf verkeersinformatie wordt vergaard is het interessant om te weten hoe de situatie eruit ziet als jij op de snelweg zit. Daarnaast is het voor het plannen van je reis bijvoorbeeld interessant om te weten hoe laat je weg moet gaan om op tijd aan te komen. Op http://www.verkeersverwachting.nl kan bijvoorbeeld de reis gepland worden die je morgen wil gaan afleggen.

Referentieprojecten[]

Bronnen[]

van den Berg, Actuele verkeersgegevens Amsterdam, Gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer, oktober 2006

Dijker en Visser, Handboek Regionale Verkeersmonitoring, Bijdrage aan de PAO Cursus Regionale Verkeersmonitoring, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, november 2006

Hillen, Monitoring ten behoeve van reistijdinformatie, Adviesdienst Verkeer en Vervoer, september 2006

Openstaande vragen[]

- meer informatie over voorspellende verkeersinformatie.

Terug naar -> Toepassingen van verkeersmonitoring